Birçok yöreye bakarken hem ülkemiz içinde de içebileceğimiz hem de tarihte aynı topraklarda Osmanlı çatısı altında var olduğumuz Bosna Hersek ziyaretlerinizde de içmeden dönmeyin diyeceğimiz bir lezzet ötesi kültürdür kahve. Esasen bizdeki anlamı ile aynı saygıyı savunur ve kahve sunumu misafire verilen değerdir. Bosna Hersek'te kahveye Türk Kahvesi denir. Oradaki adı "Turska Kahva", pişirilen ceyveyede yakın bir telafuz ile " dzezva" denir.
Tabii ilk akla börek geldi biliyoruz ama kahvenin içindeki hikayeyi duyunca fikriniz eminiz ki değişecek. Esasen yapılışı bizim klasik Türk Kahvesi 'ne çok yakın fakat önemli iki fark var. Birincisi kahve kaynayan sıcak su ile odun ateşinde yapılıyor. İkincisi ise kulpsuz içinde ay-yıldız figürlerinin olduğu fincanlarda bakır cezve ve tepsi takımı ile beraber lokumu , suyuyla servis ediliyor. Fincanların bu şekilde olmasının rivayete dayalı hikayesi şöyle;
Sırp ve Boşnak halkı beraber yaşadığı zamanlarda kulplu fincanlarda kahve içilirken, başparmak işaret ve orta parmak ile tutuş şeklini baz alarak Sırp "çetnik selam" na benzer bir mizansen oluşturması nedeniyle ,Boşnaklar fincanlarını kulpsuz olarak üretmeye başlamışlardır. Çünkü kulpsuz fincanları tutarken , başparmak ve işararet parmağın tutuş açısı hilal şeklini almakta ,kulpsuz fincanda kahve bittikten sonra dibindeki yıldız sembolü (veya ayyıldız da oluyor günümüzde) Türk kimliğini ön plana çıkarmaktadır. Bir başka rivayette tabandan beş parmak ile tutumun islamın beş şartını simgelemesinden de bahsedilmektedir.
Boşnak kahvesinin yapılışında ise odun ateşinde pişmesi birinci önceliktir. Cezvenin birine kahve konur, diğer cezvede su ateşte kaynar ve kahvenin üzerine eklenerek kahve köpürtülür ve pişirilir. Kulpsuz fincanlara servis edilirken yanında mutlaka lokum ve su bulunmaktadır. Tepsileri, cezve ve takımların tamamı el işçiliği ile özenle işlenmiş figürler barındırmakta , birer sanat eseri gibi hayranlık uyandırmaktadır. Kahveler geleneksel olarak şekersiz, sade olarak pişirilir. Ayrıca boşnak kahvesinde duruma bağlı olarak değişen çeşitli isimler ile çeşitlemelerde kahvenin yapılışı ve türevlerine bir zenginlik katmaktadır. Sahurda içilen "sahur kahvesi" (sehur kahva) daha yüzünü bile yıkamadan içilen "çapaklı kahve" (krmeljusa) misafirinizi karşılama kahvesi "konuşturan kahve" (razgovorusa), dertlendiğinizde içtiğiniz "Sukunet kahvesi" (sutkusa) uykuluyken içtiğiniz "uyuklama kahvesi" ve istediğiniz biri geldiğinde aceleyle çok da özenmeden hazırladığınız "kovduran kahvesi" sizi içtikten sonra tuvalete hızlıca götüren "koşturan kahvesi" savaş zamanında bir litre suya bir kaşık suyla hazırlanan savaş kahvesi diye anılan "sulandırılmış kahve" ve kahve olmadığında arpa ile yapılan " arpa kahvesi" gibi ...